Niebieski "Szlak Borów Nadwiślańskich"
Glinianka PKS - Garwolin PKP - 80 km
NIEBIESKI "PONADREGIONALNY SZLAK BORÓW NADWIŚLAŃSKICH"
Na szlaku znajdują się:
Miasto Garwolin
Garwolin
Miasto powiatowe (ok. 17.100 mieszkańców) położone na Równinie Garwolińskiej, nad rzeką Wilgą, przy drodze nr 17 Warszawa – Lublin. W okolicach Garwolina znajduje się kompleks Lasów Garwolińskich z licznymi wiekowymi drzewami – pomnikami przyrody.
Pomnik powstańców 1863 r.
Okolice Łucznicy
Lasy okolic Łucznicy stanowiły schronienie dla oddziałów partyzanckich m.in. w latach 1836-64. Cofający się na wschód powstańcy (po bitwie pod Zambrzykowem 17 marca 1863) zostali następnego dnia pomiędzy Łucznicą i Natolinem ponownie zaatakowani i rozbici przez Kozaków. Poległo 46 powstańców.
Zespół parkowo-dworski w Łucznicy
Łucznica
Wieś położona pośród Lasów Garwolińskich nad strugą Bełch, ok. 3 km na zach. od Pilawy. Dwór, do którego prowadzi zabytkowa akacjowa aleja, zbudowany został ok. 1840 r. dla rodziny Potockich, jako zabudowanie należące do służby leśnej klucza osieckiego, przebudowany w latach 1950-1951. Obecnie dwór i park utrzymany jest w dobrym stanie i pełni rolę ośrodka szkoleniowego Stowarzyszenia „Akademia Łucznica”.
Wieś Osieck
Osieck
Duża wieś (niegdyś miasteczko) przy linii kol. Pilawa-Skierniewice. Nazwa pochodzi od słowa „osiek”, oznaczającego: zasiek, warownię leśną, miejsce ogrodzone ostrokołem. W 1954 r. Osieck uzyskał połączenie kolejowe z Pilawą, Górą Kalwarią i Skierniewicami. Zachowały się szczątki kultury ludowej, zwłaszcza garncarstwa, którego tradycje cechowe sięgają XVI w. W Osiecku pozostał małomiasteczkowy układ przestrzenny z centralnym rynkiem.
Kościół p.w. św. Bartłomieja i św. Andrzeja
Osieck
Jest to kościół murowany, neogotycki, trójnawowy, wzniesiony wedle proj. Stefana Szyllera. Piąty od założenia parafii. Część jego wyposażenia pochodzi z XVIII i XIX w. Wystrój wnętrza neogotycki z elementami baroku. Zewnętrzna elewacja przypomina nieco Kościół Mariacki z Krakowa, dzięki dwóm wieżom dekorowanym koronami.
Rezerwat „Czarci Dół”
Okolice Zabieżek
Rezerwat torfowiskowy (8,75 ha) z 1983 r. leży ok. 1,5 km na płn.-zach. od wsi Zabieżki. Ochronie podlegają torfowiska wysokie z charakterystyczną florą i fauną. Rezerwat położony jest w płaskim śródleśnym zagłębieniu, od północy graniczy z pasmem zalesionych wydm. Nazwa jest nieco myląca, bo uroczysko Czarci Dół znajduje się o kilka kilometrów na zach. w rejonie Ponurzycy. Rezerwat „Czarci Dół” ma urozmaicony, malowniczy krajobraz leśny, zmienia koloryt wraz z porą roku. Rezerwat jest dostępny dla turystów tylko z drogi biegnącej wzdłuż pn. granicy i z linii działowej w jego środku.
Miasto Celestynów
Celestynów
Wieś (ok. 4,5 tys. mieszk.) o charakterze letniskowym w otoczeniu rozległych lasów MPK. Siedziba gminy i nadleśnictwa. Zespół szkół mechaniczno-elektrycznych, schronisko dla bezdomnych zwierząt. Możliwe, że nazwa pochodzi od karczmarza Celestyna, bądź też od imienia córki właściciela majątku „Radzin” Celestyny Polakiewiczówny. Są tu pomniki przyrody – dęby szypułkowe: k. peronu kolejowego, przy ul. Wąskiej 3, przy ul. Obrońców Pokoju 34, przy ul. Osieckiej 62, dwa dęby obok przedszkola.
Pomnik AK
Celestynów
W pobliżu dwora kolejowego znajduje się pomnik poświęcony żołnierzom AK biorącym udział w akcji odbicia więźniów z niemieckiego transportu na stacji w Celestynowie. Pomnik to wielki głaz narzutowy z tablicą z czarnego granitu ze stosownym napisem.
Dwór Radzin
Celestynów
W XIX w. właścicielem majątku Radzin był p. Polakiewicz, od imienia jego córki Celestyny wzięła się podobno nazwa Celestynowa. Obecnie znajduje się tu pensjonat z ośrodkiem konferencyjnym.
Ośrodek PAN
Lasek
Lasek to dawny przysiółek Celestynowa; w 1884 r. było tu zaledwie trzech stałych mieszkańców. Na terenie wsi był majątek „Skarbonka” należący do profesora Edmunda Jankowskiego, który prowadził swoje badania w ogrodzie pomologicznym w Warszawie, ale tu właśnie miał swój ośrodek badawczo-hodowlany (głównie drzewka owocowe). Resztki parku: pomnikowe dęby, topole, srebrne świerki, modrzewie. W parku nowe pawilony wzniesione na potrzeby ośrodka.
Pensjonat Gurewicza
Otwock
Uzdrowisko Gurewicza to chyba „esencja” stylu nadświdrzańskiego. W 1906 r. niewielki pensjonat Abrama i Szymona Gurewiczów nosił nazwę „Willa Gurewiczanka”. Stopniowo go rozbudowywano na „zakład leczniczo-dietetyczny”; dzisiejszy wygląd przybrał przed 1925 r. Budynek jest wieloboczny i ma siedem skrzydeł. To jeden z największych domów drewnianych w Europie (powierzchnia użytkowa 2.700 m2, kubatura 20.000 m3). Jego urodę podkreślają leżalnie, oszklone werandy i trzy otwarte tarasy.
Miasto Otwock
Otwock
Przyczynkiem do powstania i rozwoju Otwocka było oddanie do użytku w roku 1877 Nadwiślańskiej Linii Kolejowej, z Mławy przez Warszawę do Lublina, Chełma i Kowla. W 1952 r. w miejsce dużego powiatu warszawskiego powstał powiat otwocki. W l. 1958-1975 Otwock był miastem na prawach powiatu. Od 1999 r. ponownie mamy powiat otwocki, do którego znowu weszły gminy Sobienie, Osieck i Kołbiel. Dziś Otwock to 42 tys. mieszkańców i 4.730 ha powierzchni. Jest tu wiele osiedli mieszkaniowych, dobra infrastruktura oświatowa, handlowa i komunikacyjna.
Kościół p.w. św. Wincentego à Paulo
Otwock
Na miejscu obecnego kościoła parafialnego pw. św. Wincentego à Paulo początkowo postawiono w 1892 r. ze składek społecznych murowaną kaplicę w stylu neogotyckim. W 1902 r. kaplicę powiększono i przebudowano na kościół. W 1911 r. erygowano w Otwocku pierwszą parafię, wydzieloną z parafii w Karczewie.
Zabytkowy ratusz
Otwock
Siedziba władz miejskich Otwocka znajduje się przy ul. Armii Krajowej 5. Od 1880 r. stała tu murowana willa z werandą i wieżą, należąca do inż. St. Sierkowskiego – właściciela biura techniczno-handlowego, specjalizującego się w budowie urządzeń mechanicznych dla budownictwa i przemysłu. Przed 1920 r. władze miejskie, czasowo urzędujące w „Spójni” zakupiły ten dom. W 1925 r. inż. Adam Paprocki, autor planu rozbudowy miasta, zaprojektował przebudowę willi na ratusz. Budynek otrzymał obecny kształt w 1928 r. Drugi budynek powstał w 1921 r. wg projektu J. Mokrzyckiego. Był przeznaczony na mieszkania dla pracowników magistratu oraz pokoje gościnne dla delegacji. Po 1935 r. ulokowano tu biura Wydziału Klimatycznego uzdrowiska.
Rezerwat „Wyspy Świderskie”
Józefów
Rezerwat „Wyspy Świderskie” utworzono w roku 1998, na ok. sześciokilometrowym odcinku Wisły, między wsią Kopyty a osiedlem Świdry Małe (część Józefowa). Jest jednym z trzech rezerwatów (od południa: „Łachy Brzeskie”, „Wyspy Świderskie” i „Wyspy Zawadowskie”) utworzonych w tym samym czasie dla ochrony Doliny Wisły powyżej Warszawy.
Osiedle Radiówek
Radiówek
Osiedle mieszkaniowe przy szosie lubelskiej w gminie Wiązowna. W l. 1938-39 na zlecenie Dyrekcji Poczt i Telegrafów RP, firma A. Szretera z Warszawy rozpoczęła budowę zespołu obiektów radiostacji krótkofalowej. Sprzęt nadjechał ze Szwecji. W l. 1944-45 na terenie radiostacji znajdował się punkt sanitarny i szpital polowy żołnierzy I Armii WP. Na zamkniętym terenie znajdował się również tajny ośrodek łączności dla celów dyplomatycznych i agenturalnych. Pozostał po nim wielokondygnacyjny podziemny schron, niegdyś wyposażony we własny generator, śluzy, filtry itd.
Młyn
Kopki
Wola Karczewska to wieś leżąca na lewym brzegu Świdra ok. 8 km na wsch. od Otwocka. Powstała w XVI w. w pobliżu ówczesnego miasteczka Wawrzynczew (dzisiejsza Glinianka). Nazwa jej pochodzi od karczowania lasu. We wsi znajduje się XIX-wieczny młyn wodny obecnie wykorzystywany jako tartak. Zbudowano go na ziemiach wydzielonych z majątku ziemskiego w dolinie Świdra w latach 1845-50 i zwano początkowo „Osadą Młyńską”. W latach 90-tych XX w. Świder przegrodzono nowym betonowym jazem spiętrzając wody rzeki.
Kościół p.w. św. Wawrzyńca
Glinianka
Glinianka to wieś (ok. 800 mieszkańców) leżąca przy dawnym trakcie z Mińska Maz. Do Karczewa, na prawym brzegu Świdra. Nazwa wsi nawiązuje do gliny zalegającej płytko na tych terenach. Drewniany kościół pw. św. Wawrzyńca z 1763 r. o konstrukcji zrębowej wzmocnionej lisicami, z zewnątrz oszalowany, orientowany, jednonawowy. Wystrój wnętrza w stylu barokowo-ludowym z XIX w.
Zdjęcia ze szlaku:
